30 beste jeugdfilms op NPO

Welke films moet je als kind absoluut gezien hebben? Cinekid en VPRO presenteren de VPRO Cinekid Top 100, een door experts samengestelde lijst van de beste kinderfilms van toen en nu. Ook handig voor ouders én grootouders. Bekijk hieronder een selectie uit de Top 100, die te zien zijn via NPO. Klik op de titel om naar de film te gaan. 

• Dikkertje Dap - Leeftijd: 3+
  Nederlands beroemdste kleuterversje van Annie M.G. Schmidt inspireerde maar liefst een hele speelfilm over een jongetje met rode laarsjes voor de regen, dat bevriend is met een giraf. Dikkertje Dap gaat voor het eerst naar school en dat is spannend natuurlijk. Maar waarom mag zijn langnekkige, gevlekte vriend Raf, precies even oud, niet mee? Aandoenlijke film voor de jongste kijkers speelt zich af in een vrolijk gekleurd, multicultureel Nederlands universum waar een blonde kleuter van de nek glijdt van een dier dat kan praten.
  
  
• Rita en krokodil - Leeftijd: 4-6 jaar
  Rita is een vastberaden kleuter met een altijd hongerig vriendje, Krokodil. Hij woont in de badkuip en de fantasie van Rita brengt hen overal waar ze maar willen. Met Krokodil in de buurt, is er altijd wat te beleven. Deze eerste serie van 40 minuten is een kleurrijke verzameling van hun avonturen voor de allerjongste filmbezoeker.
  
  
• Het zakmes - Leeftijd: vanaf 6 jaar
  Mooie en spannende film over twee vrienden, Mees (Tuinier) en Tim (Romney). Ze verliezen elkaar uit het oog omdat een van hen verhuist. Op allerlei manieren probeert Mees zijn vriend te bereiken omdat hij hem zijn zakmes wil teruggeven: hij belt, schrijft, zet een advertentie in geheimtaal en pakt tenslotte de trein. Als niets helpt, komt Mees op een geniaal idee: meedoen aan een tv-spel, dan zal Tim hem wel zien. Kinderlogica in optima forma. Een van de betere Nederlandse films van de vorige eeuw, beslist niet alleen voor kinderen boeiend. Naar het jeugdboek van Sjoerd Kuyper.
  
  
• De club van lelijke kinderen - Leeftijd: vanaf 6 jaar
  In de toekomst draagt iedereen grijs en worden lelijke kinderen afgevoerd naar een ‘opfriskamp’. Paul (Hulsmann), met flaporen, weet te ontsnappen en komt met twee vrienden in verzet tegen het koude bewind. Regisseur Elbers bewerkte eerder het boek van Koos Meinderts uit 1987 tot zijn eindexamenproject voor de Filmacademie. Deze dystopische jeugdfilm heeft een enthousiaste cast: Roeland Fernhout is leuk als de glimlachende president die een rigide politiek voert. Liefdevol gemaakte film over discriminatie en burgerlijke ongehoorzaamheid met goed gekozen locaties.
  
  
• Gordon & Paddy en de zaak van de gestolen nootjes - Leeftijd: 4-7 jaar
  Eekhoorn is een enorme voorraad noten kwijt. Dat betekent linea recta naar pad Gordon, de Columbo-achtige detective. Oude pad Gordon kan wel wat hulp gebruiken, dus benoemt hij muis Paddy tot zijn assistente. Paddy verdenkt Vos want dat is het gevaarlijkste dier van het bos. Maar, zo onderwijst Gordon, het draait om bewijs en niet om vooroordelen. Het blijkt de eerste van talloze levenslessen. Lieflijke pastelgekleurde 2D-tekenfilm, gebaseerd op de boeken van Ulf Nilsson, hoofd van de Zweedse Kinderboekenacademie.
  
  
• Kikkerdril - Leeftijd: 4-7 jaar
  De 7- jarige Max woont met zijn alleenstaande moeder en grote broer in een flatje in de stad. Toch struint hij het liefst in zijn blauwe overall door de bossen en weilanden rond het dijkhuisje van zijn oma. Van zijn broer moet hij een pot met kikkerdril vullen, een lastige klus, maar gelukkig krijgt hij hulp van een bijdehand meisje. Het wordt een aangename, interessante tocht. Uitstekende film van Van Dusseldorp, die goede jeugd- en puberfilms kan maken. Schitterend camerawerk, prima spel, een absolute aanrader voor (jonge) kinderen . En ze steken er nog wat van op ook.
  
  
• Brammetje Baas - Leeftijd: 4-8 jaar 
  Brammetje Baas is een zevenjarige jongen met bengelbenen en een levendige fantasie die zich verheugt op groep drie, waar hij Chinees hoopt te leren. Maar als hij daar op meester P. Vis stuit, raakt die hoop snel vervlogen. Brammetje Baas, geschreven door Tamara Bos, is een bovengemiddelde familiefilm, met gelaagde personages als belangrijkste troef. Brammetjes fantasiewereld krijgt gestalte door collageachtige animaties, mooie geluidseffecten en een voice-over waarin Bram zijn gedachtewereld soms iets te perfect weet te verwoorden.
  
  
• Shaun het schaap - Leeftijd: 4-12 jaar
  Sinds Shaun het schaap van een vrachtwagen viel in de met een Oscar bekroonde Wallace & Gromit-film A Close Shave (1995), kreeg hij zijn eigen tv-serie (sinds 2007), nu gevolgd door 'de film'. Daarin vertrekt Shaun naar de stad, waar hij - opgejaagd door een tirannieke dierenvanger - zijn boer terug moet zien te vinden, die zijn geheugen kwijt is. Een avonturenfilm pur sang, met tot in de puntjes uitgewerkte klei-animaties, waarin een hoop te grinniken valt. Vooral de knap gekleide gezichtsuitdrukkingen zijn kostelijk.
  
  
• De kleine heks - Leeftijd: 5-8 jaar
  De Kleine Heks woont samen met haar raaf Abraxas diep in het bos. Ze is pas 127 - wat nog heel jong is voor een heks - en mag nog niet naar het grote heksenfeest op de Bloksberg. Maar de Kleine Heks wil heel graag dansen met de andere heksen en rondjes vliegen op haar bezemsteel, dus ze besluit er stiekem heen te gaan.
  
  
• Pippi Langkous - Leeftijd: 5-9 jaar
  De stoere en opgewekte Pippi Langkous neemt haar intrek in de leegstaande villa Kakelbont. In haar eentje, ze heeft met niemand wat te maken en neemt alle tijd om haar nieuwe vriendjes Tommy en Annika uitgebreid over vader Langkous, zeekapitein en koning van Taka-Tukaland, te vertellen. Maar Pippi heeft ook problemen: de directeur van het Kinderbureau wil Pippi een keurige opvoeding geven en twee dieven hebben het op haar goud gemunt. Eerste van vier Pippi Langkous-films, misschien geschikter voor nostalgisch ingestelde ouders dan voor hun kinderen.
  
  
• Een weekje weg - Leeftijd: 5-10 jaar
  Ze is een heel gewoon meisje van zes, met vlechten: Cathy. Ze denkt dat haar ouders haar niet zien. En dus besluit ze, onderweg naar een vakantiehuisje, dan maar te verdwijnen. Haar ouders rijden weg: zie je wel! Regisseur Ringer laat via de ogen van zijn dochter zien hoe een kind haar eigen wereld kan ontdekken en creëren: Cathy vermaakt zich prima, in haar eentje in het bos. Mooi verstild drama laat de ouders, gespeeld door het echtpaar Ringer zelf, grotendeels buiten beeld, en de dialogen zijn al even schaars.
  
  
• Meester Kikker - Leeftijd: 6-11 jaar 
  De meester van Sita heeft een geheim: af en toe verandert hij in een kikker. Hij hoeft maar aan zo'n beest te denken en het kan al misgaan. Als de school een gemene nieuwe directeur krijgt met de veelzeggende achternaam Stork, loopt de meester serieus gevaar. Het geestige kinderboek van Paul van Loon (bekend van Dolfje Weerwolfje) werd door de regisseur van Brammetje Baas bewerkt tot een vrolijke, pretentieloze familiefilm vol oer-Hollandse decors.
  
  
• Ja zuster, nee zuster - Leeftijd: 6-12 jaar
  Ja zuster, nee zuster bleek goed getimed in een periode waarin nationaal breed werd verlangd naar vroeger. De gelijknamige tv-serie geschreven door Annie M.G. Schmidt stamt uit de veilige, hoopvolle jaren '60. Productiedesigner Vincent de Pater bouwde de hele Primulastraat uit die serie prachtig studio-achtig na en liet daarmee ieder realisme varen. Dat sluit naadloos aan bij de stijl van regisseur Kramer (Hertenkamp) die zijn uitbundige absurdisme de vrije loop laat, vooral tijdens de klassieke musicalnummers. In Kramers sympathieke Ja zuster-universum is ook plaats voor 'moderne' woorden als breakdancing, homoseksualiteit en buitenlanders.
  
  
• Knetter - Leeftijd: 6-12 jaar
  Haar oma gaat dood en haar moeder is knetter. De negenjarige Bonnie staat er ineens nogal alleen voor. Knetter, geschreven door Mieke de Jong (Lepel), heeft een zwaar thema, maar een lichte aanpak en geestige dialogen. Regisseur Koolhoven schetst met veel kleur en vrolijkheid het chaotische leven van een meisje met een manisch depressieve moeder, die soms dagenlang futloos in bed ligt en dan weer met een ober danst of met een olifant thuiskomt. Bonnie wil haar helpen. Van Houten speelt deze psychische instabiliteit iets te jolig, de jonge Jesse Rinsma daarentegen is ontwapenend.
  
  
• Minoes - Leeftijd: 6-12 jaar 
  Poes Minoes is in het lijf van een juffrouw beland. Van binnen is ze poes - ze spint , krabt, geeft kopjes - maar van buiten is ze een dametje. Beginnend journalist Tibbe voelt zich ook niet lekker. Zijn chef wil relevant nieuws maar de verlegen Tibbe weet niet hoe hij daar aan moet komen. Een bijzondere ontmoeting met juffrouw Minoes biedt uitkomst. Minoes werkt dankzij het innemende samenspel, de overtuigende communicatie tussen katten en mensen en de algehele warmte van het scenario. Gebaseerd op het gelijknamige kinderboek van Annie M.G. Schmidt.
  
  
• Mijn bijzonder rare week met Tess - Leeftijd: 7-9 jaar 
  Bang om als jongste van het gezin alleen over te blijven, begint Sam tijdens zijn vakantie op Terschelling vastberaden aan zijn zelfverzonnen alleenheidstraining. Door de ontmoeting met de ongrijpbare Tess, die een groot geheim met zich meedraagt, wordt hij een avontuur in getrokken dat hem doet inzien dat je je familie juist moet koesteren in plaats van ontvluchten. Sam neemt een drastisch besluit waardoor zijn bijzondere vriendschap met Tess op het spel komt te staan en Tess haar leven voorgoed zal veranderen.
  
  
• De Boskampi's - Leeftijd : 7-11 jaar 
  'Hé, heb je het tegen mij?!' De 'eerste Nederlandse gangsterfilm voor kinderen' begint sterk met de verhollandsing van een van de befaamdste oneliners uit de Amerikaanse filmgeschiedenis. Puber Rik Boskamp meet zichzelf en zijn onhandige vader Paul na hun verhuizing een nieuw imago aan als de maffiose Boskampi's, om pestkoppen af te schrikken. Regisseur Toonen vermengt elementen uit zijn actiekomedie Black Out en kinderfilm Dik Trom tot een vrolijk, geestig geheel, vol verwijzingen naar klassieke misdaadfilms. Dat de verwikkelingen op den duur wat repetitief worden, is overkomelijk.
  
  
• Binti - Leeftijd: 7-13 jaar
  Familiefilm over de twaalfjarige vlogster Binti, die vriendschap sluit met leeftijdgenoot Elias, leider van eenmansclub ‘Red de okapi’. Okapi’s zijn bedreigde Afrikaanse dieren, die wereldwijd in ‘gevangenissen’ leven, waar ze dromen van vrijheid. De film trekt een parallel met het leven van de met uitzetting bedreigde Binti en haar vader, die illegaal in België wonen. Energieke openingsfilm van Cinekid combineert serieuze problematiek met een feelgoodtoon, wat een behoorlijk ongeloofwaardig slotakkoord oplevert. Tenzij je in sprookjes gelooft natuurlijk.

• Belle & Sebastiaan - Leeftijd: 8-12 jaar
  Globetrotter en verkenner van woeste natuurlandschappen Vanier waagt zich met succes aan een vrije adaptatie van het klassieke kinder-/jeugdboek uit 1965 van Cécile Aubry. Het is 1943 en de nazi's zijn overal, ook in de Franse Alpen waar de zesjarige weesjongen Sébastien in een pleeggezin opgroeit. Een 'beest' maakt bovendien de omgeving onveilig en verslindt schapen. Dan doet Sébastien een bijzondere ontdekking. In deze sterk geregisseerde en gespeelde bioscoopfilm komt Vaniers zin voor weidse panorama's tot uiting in de fraaie fotografie.
  
  
• Bluebird - Leeftijd : 8-12 jaar 
  De 13-jarige Merel is een slimme, energieke scholiere die van de een op de andere dag het slachtoffer wordt van pesterijen. Naarmate het getreiter toeneemt, verandert ze geleidelijk in een schichtige puber. De jeugdige actrice Rotteveel kan uitstekend overweg met de rol van de transformerende puber en het scenario blinkt uit in subtiele observatie van het meisje zonder te vervallen in voorgekauwde analyse en achtergrondinformatie.
  
  
• Polleke - Leeftijd: 8-12 jaar 
  Polleke is een 11-jarig meisje uit Amsterdam-West, dat 'helemaal wiebel' wordt van de Marokkaanse Mimoen die in de flat tegenover haar woont. Maar Mimoen moet van zijn vader met een meisje uit Marokko trouwen. Liv Stig, met ogen die vuur spuwen, is prachtig als de eigenwijze Polleke en het camerawerk van Sander Snoep is fraai.
  
  
• Antboy - Leeftijd: 8-14 jaar
  Dit is dus niet Antman (2015), de Hollywoodfilm van 130 miljoen dollar. Deze Deense lowbudgetfilm compenseert het gebrek aan noemenswaardige speciale effecten met een sympathiek Where the Wild Things Are-achtig succesverhaal rond een schuchter twaalfjarig ventje dat na een beet van een mier een aantal handige superkrachten ontwikkelt. Moddervette Vlo-man zit hem dwars, maar Mierjongen blijkt dankzij supersterke kleefhanden en bijtende urine een formidabele tegenstander, en een goede partij voor zijn stille liefde. Uiteindelijk draait het om de triomf van de buitenbeentjes en het nut van samenwerking, zoals gebruikelijk in Scandinavische jeugdfilms.
  
  
• Kapsalon Romy - Leeftijd: vanaf 8 jaar
  Na de scheiding van haar ouders wordt de tienjarige Romy (nieuwkomer Heijmen, fantastisch!) een paar dagen in de week geparkeerd bij oma Stine (Melissen), die een kapsalon runt. Stine doet aanvankelijk nogal nukkig tegen Romy, maar al snel groeien de twee naar elkaar toe. Helemaal wanneer blijkt dat oma Stine steeds meer vergeet. Regisseur Kamp (Het Paard van Sinterklaas, Jongens) bewijst eens te meer een fantastische regisseur van kinderen te zijn, en levert ondanks de zware thema’s – scheiding, dementie – een energieke, inspirerende en bovenal eerlijke film af. Bekroond met vier Gouden Kalveren, onder meer voor het prettig eigenzinnige scenario van Tamara Bos.
  
  
• Kauwboy - Leeftijd: 9-12 jaar
  De vriendschap tussen een ongelukkig kind en een onschuldig dier heeft al veel effectieve jeugdfilms opgeleverd. In Kauwboy, bioscoopdebuut van Boudewijn Koole, is het ongelukkige kind de tienjarige Jojo, en het dier een jonge kauw die uit een nest is gevallen in de buurt van het rijtjeshuis waar Jojo woont met zijn opvliegende vader. Mooi naturel spel van de kindacteurs en een onnadrukkelijke vertelstijl leveren een prachtige film op voor iets oudere kinderen én hun ouders. Winnaar van talloze prijzen, waaronder twee op de Berlinale.
  
  
• Spijt! - Leeftijd: 9-14 jaar 
  Doelwit in Dave Schrams moedige adaptatie van Carry Slee's gelijknamige roman over pesten is Jochem, die afwijkt omdat hij dikker is dan de rest. Protagonisten David en Vera zien het pesten met lede ogen aan maar grijpen niet in. Spijt! is daarmee meer een verhaal over meelopers en zwijgers dan over daders en slachtoffers. Winnaar van publieksprijzen op Cinekid, bij de European Film Awards en op het filmfestival van Toronto.
• Supa Modo - Leeftijd: vanaf 9 jaar
  Jo, een fantasierijk meisje van negen, houdt van actiefilms en superhelden. Zo vergeet ze dat ze ernstig ziek is. Het liefst zou ze zelf de hoofdrol in een superheldenfilm spelen. In deze vrolijke en ontroerende film doen haar moeder, haar oudere zus en alle dorpsbewoners hun best Jo's wens uit te laten komen.
  
  
• Sing Song - Leeftijd: 10-14 jaar
  Muzikaal avontuur van de zestienjarige Jasmine die samen met gitarist Stijn naar haar geboorteland Suriname gaat om mee te doen aan een song contest, maar in het geheim op zoek gaat naar haar moeder. Met haar zoektocht zet ze zowel haar vriendschap met Stijn als het winnen van de wedstrijd op het spel. Dan doet ze een bijzondere ontdekking die alles op zijn kop zet. Een swingende muzikale film over het ontdekken van je roots.
  
  
• In Oranje - Leeftijd: vanaf 10 jaar
  Voetbal is alles voor de jonge Remco (Van de Velde). Hij bereidt zich, samen met zijn langs de lijn schreeuwende vader (Acda), voor op een toekomst in Oranje. Maar dan slaat het noodlot toe. Scenarist Frank Ketelaar liet zich onder andere inspireren door de levens van Johan Cruijff en Marco van Basten. Regisseur Joram Lürsen maakte er een overtuigende familiefilm van, met warme psychologie en mooie, realistisch geënsceneerde voetbalscènes. Het resultaat is behalve coming of age-film ook een prettige tearjerker over rouwverwerking en een bijzondere vader-zoon relatie.
  
  
• Jongens - Leeftijd: vanaf 12 jaar  
  Na de dood van zijn moeder heeft de vader van de vijftienjarige Sieger weinig tijd voor hem: zijn broertje Eddie eist alle aandacht op. Dus stort getalenteerd atleet Sieger zich op zijn sport. Op een dag in de zomervakantie ontmoet hij Marc. Hij voelt zich tot hem aangetrokken. Verwarrend! Mooi, filmisch, goed gespeeld, als telefilm geproduceerd drama over ontluikende homoseksuele gevoelens.
  
  
• I am Greta - Leeftijd: vanaf 12 jaar
  ‘Mijn naam is Greta en ik ben vijftien jaar.’ Dat zegt een nors kijkend meisje met twee vlechten tegen voorbijgangers, terwijl ze voor het Zweedse parlementsgebouw zit. Het is vrijdag en de vijftienjarige Greta Thunberg staakt. Voor het klimaat en tegen de klimaatontkenners. Regisseur Grossman is erbij, legt haar prille protest vast en is er ook getuige van hoe ze – ondanks Asperger – in de jaren daarna uitgroeit tot het boegbeeld van de milieuactivisten. De documentaire neemt ons mee naar plaatsen waar geen andere camera’s geweest zijn, maar zit zo vol goede bedoelingen en strijdbare muziek, dat je er horendol van wordt.
  
  
• Oorlogswinter - Leeftijd: vanaf 12 jaar
  In de winter van 44/45 ziet de jonge Michiel (Lakemeier) een Engels vliegtuig neerstorten. Hij ontdekt waar de piloot zich verborgen houdt en besluit hem te helpen. Terwijl hij tot dan toe weinig last had van de oorlog, vanwege zijn bevoorrechte positie als burgemeesterszoon, zal hij nu moeilijke keuzes moeten maken. Mengeling van coming of age-film en spannend oorlogsdrama, naar het populaire jeugdboek van Jan Terlouw. Debutant Lakemeier kreeg een Gouden Kalf voor zijn spel. Oorlogswinter haalde de shortlist van de Oscars voor beste niet-Engelstalige film.

De Top 100 is de lijst der lijsten op gebied van de jeugdfilm, dus 100 titels die je absoluut gezien moet hebben. De lijst staat boordevol klassiekers maar ook recente titels. De lijst werd samengesteld door commissieleden Els Kuiper, Annelot Tijs, Signe Zeilich-Jensen, Sebastian Korteweg, Noa Johannes, Tibor Dekker, Iven Cudogam en Alexander Sommers.